زایمان سزارین؛ از درد کمر تا لخته‌های خونی، آیا سزارین یک جراحی پرخطر است؟

ستی مولایی؛ سزارین، یکی از رایج‌ترین روش‌های زایمان است که مانند هر جراحی دیگری، خطر عوارض سزارین برای مادر وجود دارد. البته بیشتر عوارض سزارین به دلیل خود عمل نیست. بلکه، عوارض معمولاً ناشی از علت زایمان سزارین یا بیهوشی عمومی و اپیدورال است. پس مهم است قبل از انجام این عمل از پزشک خود درباره عوارض آن سوال بپرسید.

زایمان سزارین چیست؟!
زایمان سزارین از طریق یک برش در دیواره شکم و رحم انجام می‌شود. این روش جراحی به دلیل کمتر احساس کردن درد به نسبت زایمان طبیعی طرفدار‌های بیشتری در بین مادران دارد. اما متاسفانه، هر عمل جراحی با خود عوارضی را به همراه دارد که در ادامه به این عوارض به صورت دقیق‌تر می‌پردازیم.


عوارض احتمالی زایمان سزارین
• کمر درد‌های شدید و طاقت فرسا
• عفونت بعد از عمل یا تب
• از دست دادن خون زیاد
• آسیب به اندام‌ها
• هیسترکتومی اورژانسی (برداشتن رحم در موارد خاص)
• لخته شدن خون
• واکنش به دارو یا بیهوشی
• مشکلات عاطفی بعد از جراحی
• زخم و بروز اختلال در زایمان‌های بعدی
• مرگ مادر (بسیار نادر است)
• آسیب به کودک (در صورت وارد نبودن دکتر ایجاد برش بر روی پوست نوزاد)


کمر درد‌های شدید بعد از زایمان
یک از رایج‌ترین عوارض در جراحی سزارین، احساس کمردرد‌های شدید بعد از زایمان است. این درد‌ها در ۶۰ درصد مادران بعد از عمل اتفاق می‌افتد.


عفونت بعد از زایمان سزارین (اندومتریت)
عفونت در جراحی سزارین ممکن است به دو صورت داخلی و خارجی اتفاق بی‌افتد. به طوری که پس از پارگی غشاها، رحم و دستگاه تناسلی مستعد ابتلا به عفونت می‌شوند و ممکن است لایه‌های بریده شده از داخل دچار واکنش شده و شروع به عفونت کنند. به این عفونت و التهاب لایه داخلی رحم اندومتریت می‌گویند. در برخی دیگر از مادر‌ها این عفونت در محل بخیه شکل می‌گیرد به طوری که لایه‌ای زرد رنگ از لابه لای جای بخیه در محل برش در لایه‌های بیرونی پوست، بیرون می‌زند. این عفونت را عفونت زخم سزارینی می‌نامند و با تجویز قرص‌های چرک خشک‌کن (آنتی بیوتیک) و کرم‌های ضد عفونی کننده بخیه همراه است.

خون ریزی
خون ریزی یک امر طبیعی در این عمل جراحی است و اکثر زنان خون زیادی را بعد از این عمل از دست می‌دهند. اما جالب اینجاست که خون یک مادر دو برابر یک انسان معمولی است؛ پس مشکل خاصی را پیش نخواهد آورد. برای اینکه؛ رحم باردار یکی از بزرگترین منابع خون هر اندام در بدن یک زن به شمار می‌آید. در هر زایمان سزارین، رگ‌های خونی بزرگی قطع می‌شوند، زیرا جراح دیواره رحم را باز می‌کند تا به کودک دسترسی پیدا کند و در بیشتر مواقع خونریزی قطع می‌شود، اما در برخی از مادر‌ها این خونریزی ممکن است تبدیل به یک چالش خطرناک شود.


هیسترکتومی یا (برداشتن رحم به صورت اورژانسی)
هیسترکتومی سزارین، در واقع برداشتن رحم درست بعد از زایمان سزارین است. برخی از عوارض زایمان سزارین، ممکن است پزشک را برای نجات جان مادر مجبور به برداشتن رحم کند. این مورد یکی از عوارض نادر بعد از زایمان سزارین به شمار می‌آید.


لخته شدن خون
لخته شدن خون یکی از بدترین عوارض زایمان سزارین می‌تواند باشد. این لختگی اغلب در ناحیه پا‌ها و رحم اتفاق می‌افتد و اگر به این لخته‌ها سریعا رسیدگی نشود ممکن است به ریه‌ها سرایت کرده و باعث آمبولی ریوی شود. این عارضه در اکثر موارد منجر به مرگ مادر می‌شود.


واکنش‌های جانبی به دارو یا بیهوشی در جراحی سزارین
در اکثر عمل‌های جراحی؛ بسته به واکنش‌های بدنی در هر فرد، ممکن است دارو‌های بیهوشی باعث عوارض خفیف یا شدیدی در او شوند. عوارضی مانند:
• سردرد شدید یا سرگیجه
• درد در ناحیه کمر یا پا
• استفراغ یا حالت تهوع
• درد معده
• اختلال در تنفس
• تاری دید به صورت خفیف یا شدید
• اسهال
• تب
• تورم گلو
• ضعف ماندگار
• نبض ضعیف یا سریع

منابع:
https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/labor-and-birth/c-section-complications/
https://www.healthline.com/health/pregnancy/complications-cesarean-section
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/c-section/about/pac-۲۰۳۹۳۶۵۵